München, een stad met brede boulevards, monumentale gebouwen en grote musea , in de negentiende eeuw ook Athene of Florence aan de Isar genoemd. Mooie hoofdstad van Beieren met aangenaam en voor Duitse begrippen zuidelijk en elegant leven en kunstenaars die als vorsten leven? Of juist volkse stad van het bier, het carnaval, de dirndls en de alternatieve wijk Schwabing, het “Montmartre” van München?

In ieder geval geniet de stad tussen 1850 en 1910 de reputatie als een van de toonaangevende kunststeden van Europa. Er is het bouw- en kunstbeleid van Ludwig I, talrijke museumcollecties en de opkomst van de Kunstacademie van München. Deze trekt echt horden Duitse en buitenlandse studenten aan. Net voor 1900 verklaart Picasso dat hij liever een zoon voor zijn opleiding naar München dan Parijs zou sturen. Er vinden grote, deels internationale tentoonstellingen plaats. De Jugendstil ontstaat hier, evenals “Der Blaue Reiter”. De stad trekt niet alleen vele beeldende kunstenaars maar ook beroemde schrijvers, filosofen en vrijdenkers.

Architectuur onder Ludwig I en Ludwig II, de sprookjeskoning. De internationale faam van de academie en vernieuwende tendensen in de portretkunst.

Artistieke prinsen van lage komaf zoals Franz von Stuck die leven en kunst in scène zetten en gevierd worden. Het verzet van de ‘Secession’ tegen deze nieuwe “publiekstrekkers”. Het ontstaan van een vruchtbare bodem voor de moderne avant-garde.

Wilhelm Leibl en zijn tijdgenoten: genieten van de zichtbare werkelijkheid. Een diep gevoeld naturalisme in landschappen en portretten van eenvoudig landleven. Een specifiek Duits impressionisme: Max Slevogt, Lovis Corinth.

Arnold Böcklin als voorloper. Nimfen, kentauren en meerminnen. Excentriekelingen. Symbolisme en de moderniteit van Kandinsky.

De twee spannende gezichten van de Jugendstil in München in architectuur, toegepaste kunst en grafiek.  De organische, florale variant met expressieve mogelijkheden  en als voedingsbodem voor abstracte kunst. Een meer geometrische variant in de “Vereinigte Werkstätten für Kunst im Handwerk” met meer praktische en functionele opvattingen.

Onterecht minder bekend dan hun mannelijke strijders voor een moderne kunst in München: Marianne von Werefkin, Erma Bossi, Maria Franck-Marc en Gabriele Münter.